از جمله مختصات پيامبران " عصمت" است. عصمت يعني مصونيت از گناه و اشتباه. يعني پيامبران نه تحت تاثير هواي نفساني قرار مي گيرند مرتکب گناه مي شوند و نه در کار خود دچار خطا و اشتباه مي شوند. بر کناري آنها از گناه و از اشتباه، حد اعلاي قابليت اعتماد را به آنها مي دهد. - مصونيت از گناه – انسان يک موجود مختار است و کارهاي خويش را بر اساس منافع و مضار و مصالح و مفاسدي که تشخيص مي دهد، انتخاب مي کند. از اين رو " تشخيص" نقش مهمي در اختيار و انتخاب کارها دارد. افراد مردم از نظر ايمان و توجه به آثار گناهان متفاوتند. به هر اندازه که ايمانشان قوي تر و توجه شان به آثار گناهان شديدتر باشد اجتنابشان از گناه بيشتر و ارتکاب آن کمتر مي شود. پس عصمت از گناه ناشي از کمال ايمان و شدت تقواست. مصونيت از اشتباه_ مصونيت از اشتباه نيز مولود نوع بينش پيامبران است.پيامبران الهي از درون خود با واقعيت هستي ارتباط و اتصال دارند. در متن واقعيت اشتباه فرض نمي شود. انسانهايي که از نظر آگاهي ها در متن جريان واقعيت قرار مي گيرند و بابن هستي و ريشه ي ارتباط و اتصال دارند. در متن واقعيت اشتباه فرض نمي شود. انسان هايي که از نظر آگاهي ها در متن جريان واقعيت قرار مي گيرند و با بن هستي و ريشه ي وجود و جريان ها متصل و يکي مي شوند، ديگر از هر گونه اشتباه مصون و معصوم خواهند بود.

كه هم تربيتى همگانى كه شامل مستعدترين و برجسته ترين افراد جامعه نيز مى شود و چنين مقامى در خور كسانى است كه خودشان به عاليترين مدارج كمال انسانى رسيده باشند و داراى كامل‌ترين ملكات نفسانى (ملكه عصمت) باشند.افزون بر اين, اساساً نقش رفتار مربى در تربيت ديگران بسى مهمتر از نقش گفتار اوست و كسى كه از نظر رفتار, نقصها و كمبودهايى داشته باشد گفتارش هم تاثير مطلوب را نمى بخشد. پس هنگامى هدف الهى از بعثت پيامبران بعنوان مربيان جامعه, بطور كامل تحقق مى يابد كه ايشان از هرگونه لغزشى در گفتار و كردارشان مصون باشند.دلايل نقلى بر عصمت انبياءعليهم السلام 1ـ قرآن كريم, گروهى از انسانها را مخلَص(1) (خالص شده براى خدا) ناميده است كه حتى ابليس هم طمعى در گمراه كردن ايشان نداشته و ندارد و در آنجا كه سوگند ياد كرده كه همه فرزندان آدم عليه السلام را گمراه كند مخلَصين را استثنا كرده استقرآن كريم, گروهى از انسانها را مخلَص (خالص شده براى خدا) ناميده است كه حتى ابليس هم طمعى در گمراه كردن ايشان نداشته و نداردچنانكه در آيه 82 و 83 از سوره "ص" از قول وى مى فرمايد: " قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ ". و بى شك, طمع نداشتن ابليس در گمراهى ايشان بخاطر مصونيتى است كه از گمراهى و آلودگى دارند و گرنه دشمنى وى شامل ايشان هم مى شود و در صورتى كه امكان مى داشت هرگز دست از گمراه كردن ايشان بر نمى داشت. بنابراين, عنوان "مخلَص" مساوى با "معصوم" خواهد بود. و هر چند دليلى بر اختصاص اين صفت به انبيا عليهم السلام نداريم ولى بدون ترديد, شامل ايشان مى شود, چنانكه قرآن كريم تعدادى از انبيا را از مخلصين شمرده و از جمله در آيه 45 و 46 از سوره "ص" مى فرمايد: وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إبْرَاهِيمَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ أُوْلِي الْأَيْدِي وَالْأَبْصَارِ إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ و در آيه51 از سوره "مريم" مى‌فرمايد: وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مُوسَى إِنَّهُ كَانَ مُخْلَصًا وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا و نيز علت مصونيت حضرت يوسف عليه السلام را كه در سخت ترين شرايط لغزش, قرار گرفته بود مخلص بودن وى دانسته و در آيه 24 از سوره "يوسف" مى فرمايد: كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاء إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ.قرآن كريم, مناصب الهى را اختصاص به كسانى داده است كه آلوده به "ظلم" نباشند2ـ قرآن كريم, اطاعت پيامبران را بطور مطلق, لازم دانسته, و از جمله در آيه 63 از سوره "نساء" مى فرمايد: وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللّهِ و اطاعت مطلق از ايشان در صورتى صحيح است كه در راستاى اطاعت خدا باشدو پيروى از آنان منافاتى با اطاعت از خدا متعال نداشته باشد و گرنه امر به اطاعت مطلق از خداى متعال و اطاعت مطلق از كسانى كه در معرض خطا و انحراف باشند موجب تناقض خواهد بود.3ـ قرآن كريم, مناصب الهى را اختصاص به كسانى داده است كه آلوده به "ظلم" نباشند و در پاسخ حضرت ابراهيم عليه السلام كه منصب امامت را براى فرزندانش درخواست كرده بود مى فرمايد: " لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ " (2) و مى دانيم كه هر گناهى دست كم, ظلم به نفس مى باشد و هر گنهكارى در عرف قرآن كريم "ظالم" ناميده مى شود پس پيامبران يعنى صاحبان منصب الهى نبوت و رسالت هم منزه از هرگونه ظلم و گناهى خواهند بود.از آيات ديگر و نيز از روايات فراوانى مى توان عصمت انبيا عليه السلام را استفاده كرد.آيت الله محمد تقي مصباح يزدي - آموزش عقايد, ج 2, ص 42 ـ 361ـ بايد توجه داشت كه مخلَص غير از مخلِص است و اولى, دلالت دارد بر اينكه خدا شخص را خالص كرده است, و معناى دومى اين است كه شخص اعمالش را با اخلاص انجام مى دهد.2ـ سوره بقره, آيه 124.